بهره برداری از یک راکتور جدید در آینده و کسب رتبه اول ایران در رادیو داروها

به گزارش راهبرد معاصر؛ نشست تیرماه سال 1402 مجمع دانشگاهیان انقلاب اسلامی با حضور جمعی از دانشگاهیان دانشگاه های مختلف کشور ازجمله تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، الزهرا، سمنان، کرمان، خوارزمی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، رازی و علوم و تحقیقات به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

در این جلسه ضمن گرامیداشت سالروز شهادت حضرت امام محمدباقر (ع) و شهید مصطفی چمران، با بررسی اهم اخبار ماه گذشته به رصد فضای مجازی پرداخته شده و موضوع نظرسنجی صورت یافته توسط مرکز تحلیل اجتماعی متا درخصوص تبعیض و ریشه های آن در جامعه پرداخته شد.

علیرضا رهایی استاد دانشگاه و مسئول جلسه ضمن ضروری دانستن انتقال اطلاعات مربوط به تولیدات متعدد فناوری های هسته ای به جوانان و قشر دانشگاهی، تأکید کرد و گفت: نشر این دستاوردها می تواند امید بیشتری را در جامعه جوان دانشگاهی بوجود آورد و آموزش این علم با کمک دانشگاهها توسعه یابد.

محمد قنادی معاون برنامه ریزی سازمان انرژی اتمی و یکی از متخصصان حوزه هسته ای کشور در خصوص پیشرفت های علمی و جلوه های مختلف فناوری هسته ای در زندگی مردم صحبت کرد.

قنادی با اشاره به یافته های علمی هسته ای و کاربرد آن در جهت بهبود فضای زندگی مردم با ارائه تحلیل مبسوطی از فناوری هسته ای در حوزه رادیوداروها و کاربرد اورانیوم در تولید داروهای مختلف، گفت: مسیر تغییرات اورانیوم موجود در طبیعت به سوی تولیدات ایزوتروپهای موثر در تولید داروهای خاص موثر است که با شکافت اورانیوم 235 انرژی و نوترونهای بسیار قابل ملاحظه در زمانی حدود ده به توان منفی هشت بوجود آمده لذا انرژی اتمی وابسته به اورانیوم است که نمونه ای از مصرف این رادیو ایزوتوپها در دستگاه پت است که توسط سازمان انرژی اتمی تولید و جهت تشخیص بیماری های مغزی استفاده می شود.

وی افزود: این دستگاه بصورت سه بعدی مغز را نمایش داده و عوارضی همچون خونریزی، صرع، جنون و تومور را تشخیص و در قالب تصویر سه بعدی نمایش می دهد.

به گفته قنادی، در دستگاه پت رادیودارویی به اسم FDG استفاده می شود که در این رادیودارو به جای یک اتم هیدروژن، فلور 18 یا همان FDG جایگزین می کند و این FDG از طریق تزریق وارد بدن شده و میلیاردها پرتوی گاما تولید شده که اسکن مغز را بوجود می آورد؛ این تصویر را با اسکن مغز سالم مقایسه کرده و عارضه یابی صورت می پذیرد.

وی با بیان اینکه این رادیودارو در مرکز کرج تولید می شود، خاطر نشان کرد: همچنین از سایر کاربردهای رادیوداروها می توان به سیکلوترون اشاره کرد.

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: یکی از ایزوتروپهای اکسیژن دارای سه ایزوتروپ اکسیژن 16، 17 و 18 است، مقدار اکسیژن 18، دو دهم درصد اکسیژن طبیعی را تشکیل می دهد که در برابر پروتون قرار گرفته و F18 تولید می شود که جایگزین با هیدروژن شده و FDG بوجود می آید. این F18 نیز در کشور تولید شده و شرکتهای داخلی این فرآیند و چرخه بسیار عظیمی را در رابطه با شناسایی عوارض مغزی شکل میدهند.

وی گفت: همچنین برخی از مراکز بصورت آنلاین برخی از ایزوتروپها را همچون کربن 118 تولید می کنند که این موضوع نیز به نوبه خود دستاورد عظیمی بوده که بیماران را از مراجعه به مراکز درمانی خارج از کشور بی نیاز کرده است.

قنادی با بیان اینکه در شرایط کنونی از نظر تولید رادیودارو در منطقه مقام اول را کسب کردیم، گفت: اکنون در حال دستیابی به یک رادیو داروی دیگری هستیم که دستاورد بزرگی در این حوزه محسوب می شود؛ این دستاورد تولید مولیدن از شکافت هسته ای اورانیوم بوده که تحقیقات آن انجام شده است و کاربرد وسیعی برای رادیوایزوتروپها از ضخامت سنجی میکرونی تا چند سانتیمتری، استریلیزه کردن تجهیزات، کشاورزی مدرن، نگهداشت محصولات غذایی با پرتودهی در بناب و تهران و یزد و ... در این حوزه وجود دارد.

وی ادامه داد: لذا در کاربرد فناوری هسته ای هر کشوری که بیشترین انرژی را تولید کند زیرساخت توسعه را فراهم خواهد آورد که تولید برق هسته ای نیز در این دسته قرار می گیرد.

قنادی در ادامه بیان کرد: تولید UCF در اصفهان انقلابی را در صنعت هسته ای کشور رقم زد و تولید سوخت راکتورهای تحقیقاتی که از سال 1346 توسط آمریکا و سپس آرژانتین تامین می شد با تولید داخلی به خودکفایی رسید.

وی تاکید کرد: در سطح جهانی حدود 220 راکتور تحقیقاتی وجود دارد که برای آموزش و پژوهش و تولید رادیو ایزوتروپ استفاده می شود که در حال توسعه راکتورها به IR20 هستیم و در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.

قنادی گفت: جهت تولید برق هسته ای در حال حاضر راکتور بوشهر وجود دارد که شروع ساخت آن ابتدا توسط آلمانی ها بود و بعد از انقلاب متخصصان روسی راکتور 1000 مگاواتی را ساختند؛ این راکتور 10 سال است تحت بهره برداری توسط متخصصین داخلی است و 58 میلیون میلیون کیلووات ساعت برق در طول 10 سال از این راکتور تولید شده است؛ این راکتور کاهش تولید گازهای گلخانه ای را به همراه داشته و توانسته از مصرف 14 میلیارد مترمکعب گاز صرفه جویی کند.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان گفت: در سطح دنیا 440 راکتور قدرت وجود داشته که 10 درصد برق مصرفی دنیا را تولید می کند؛ برای افق سال 1420 سند راهبردی الزام به تولید 10 هزار مگاوات برق هسته ای را دارد که راکتور 300 مگاوات در دارخوین اهواز در دست احداث بوده و راکتورهای تحقیقاتی نیز با اولویت بومی سازی در دست توسعه هستند.

وی با بیان اینکه راکتور جدید تحقیقاتی اصفهان تولید 5 تا 10 مگاوات برق هسته ای را در برنامه دارد، گفت: در شرایط کنونی نیروگاه بوشهر 1.1 درصد در تولید برق کشور را تأمین می کند که قرار است این تولید تا 10000 مگاوات پر شود.

به گفته وی، با تولید رادیوداروها مسئله تشخیص و درمان بیماریهای سرطانی، پوکی استخوان و قلب پیشرفت قابل توجهی داشته و هم اکنون بیش از یک میلیون نفر از مردم ایران از آنها استفاده می کنند.

قنادی خاطر نشان کرد: رادیوایزوتوپرها با ضخامت سنجی و چگالی سنجی در تولید صنایع چوب، کاغذ، فولاد، شیشه نقش مهمی دارند.

وی با بیان اینکه یکی از خدمات مهم صنعت هسته ای با استفاده از پرتودهی نگهداری محصولات کشاورزی است که محصولات مورد استفاده را 10 برابر می کند؛ به عنوان مثال در مناطق ساوه و عقدا که حدود 800 هزار تن انار تولید می شود با پرتودهی خرابی از 40 درصد به 10 درصد می‌رسد.

قنادی افزود: استفاده از صنعت هسته ای در جهت شیرین کردن آب بسیار مؤثر و تعیین کننده است با استفاده از ساخت نیروگاه های کوچک در آینده در مناطق مختلف کشور سیستم آب شیرین کن هسته ای راه اندازی می شود./ فارس